KUNSTSTOF KOZIJNEN BETEKENEN DUURZAAMHEID
Toekomstgericht bouwen is duurzaam bouwen. Moderne kunststof kozijnen die gemaakt zijn van PVC-U, voldoen uitstekend aan deze eis. Met hun goede warmte-isolatie en de daarmee gepaard gaande energiebesparing leveren ze namelijk een significante bijdrage aan de energie-efficiëntie van een gebouw. En daar blijft het niet bij: ook het productieproces van kozijnprofielen levert een belangrijke bijdrage. Dit vindt tegenwoordig namelijk plaats met een relatief laag verbruik van energie en grondstoffen. Daarnaast heeft de vrijwel volledige recyclebaarheid van kunststof kozijnen ook een bijzonder gunstig effect.
Inhoudsopgave
- Duurzaamheid: een oud concept
- De hele levenscyclus in beeld
- Duurzaamheid begint bij de profielproductie
- Kostbare energie in het gebouw houden
- Recycling levert nieuwe grondstoffen op
Duurzaamheid: een oud concept
Met het groeiende milieu- en klimaatbewustzijn groeit ook het verlangen naar duurzaam bouwen. Dit geldt met name voor particuliere bouw- en moderniseringsprojecten, maar ook in de commerciële en institutionele sector. Grondstof- en energiebesparende gebouwen kunnen namelijk een grote bijdrage leveren aan een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van klimaatschadelijke broeikasgassen: volgens schattingen is meer dan een derde van de wereldwijde uitstoot afkomstig van de bouwsector. Als we alleen naar Duitsland kijken, is het aandeel nog steeds ongeveer een zevende.
Regeneratie vormt het kader
Het idee van een duurzame economie en levenswijze is niet nieuw. Het concept werd meer dan 200 jaar geleden voor het eerst concreet geformuleerd in verband met het beheer van bossen, die op lange termijn een stabiele houtopbrengst moesten opleveren. Duurzaamheid betekent hier dat bomen niet sneller worden gekapt dan dat er nieuwe kunnen groeien. Op andere gebieden betekent duurzaamheid dat alle hulpbronnen en het milieu slechts zoveel worden belast als hun regeneratie toelaat.
De hele levenscyclus in beeld
Om te beoordelen of een gebouw in zijn geheel duurzaam is, is een alomvattende aanpak nodig. In beginsel moeten alle bouwmaterialen en -elementen in aanmerking worden genomen, vanaf hun productie en gebruik tot het einde van hun levenscyclus. Daarbij komen nog de energie en de middelen die nodig zijn voor de bouw en uiteindelijk ook voor de sloop. Zelfs voor een klein, eenvoudig gebouw zou zo’n gedetailleerde analyse een enorme inspanning vergen. Gelukkig wordt de analyse sterk vereenvoudigd doordat voor de meeste onderdelen, bijvoorbeeld voor het kozijn, al individuele balansen beschikbaar zijn.
Duurzaamheid begint bij de profielproductie
Het kunststof kozijn biedt een goede illustratie van de factoren die de duurzaamheidsbalans beïnvloeden. Voor de nieuwe productie van PVC-U voor kozijnprofielen wordt aardolie gebruikt - een niet-hernieuwbare grondstof. Maar sinds de recycling van kunststof kozijnen hoogwaardig PVC-granulaat oplevert dat rechtstreeks bij de productie van profielen kan worden gebruikt, is de situatie aanzienlijk verbeterd. Bij VEKA is bijvoorbeeld al meer dan een kwart van het voor extrusie gebruikte PVC afkomstig van recycling.
De extrusie van profielen biedt nog meer aanknopingspunten voor verduurzaming. Hier kan met relatief eenvoudige maatregelen veel worden bereikt. Dat blijkt bijvoorbeeld in de hoofdvestiging van VEKA, waar het proceswater voor de koeling van de extruders en kalibers uit de speciaal aangelegde wetlandbiotoop wordt gehaald. Steeds weer aangevuld met regenwater dat afkomstig is van de daken van de hallen, wordt het proceswater teruggevoerd naar de biotoop en op natuurlijke wijze gezuiverd in dit aangelegde moeras. Het is dan weer beschikbaar voor proceskoeling. Elk jaar circuleert door dit systeem ongeveer 136 miljoen liter water: deze hoeveelheid water hoeft dus niet aan het openbare leidingwaternet te worden onttrokken.
Ook bij het elektriciteitsverbruik laat de profielproductie van VEKA zien welke enorme stappen kunnen worden gezet om hulpbronnen te sparen. Niet in de laatste plaats door suggesties van het eigen personeel konden op vele punten optimalisaties worden bereikt – niet alleen in Sendenhorst, maar ook in de andere vestigingen van VEKA. Daarnaast vertrouwt VEKA op zonne-energie, die afkomstig is van zonnepanelen op de grote daken van de hallen. Deze inzet loont: sinds 2005 is het elektriciteitsverbruik gehalveerd.
Kostbare energie in het gebouw houden
Naast de vervaardiging van de kozijnprofielen is de isolerende werking van de kozijnen ook een belangrijk aspect van duurzaamheid. Dit wordt vooral duidelijk wanneer men de energieverliezen van verouderde en moderne gebouwen vergelijkt. Bij verouderde gebouwen is ongeveer de helft van de warmteverliezen te wijten aan de kozijnen, terwijl bij moderne gebouwen slechts ongeveer een tiende van de warmteverliezen aan de kozijnen moet worden toegeschreven. Het vervangen van oude kozijnen door moderne kozijnen met efficiëntere warmte-isolatie is dan ook een zinvolle maatregel die een merkbaar positief effect heeft op de verwarmingsbehoefte.
Daarbij komen dan ook nog de zonnewinsten, nu de toepassing van steeds grotere gevelelementen helemaal in is. Naast meer daglicht leveren moderne kozijnen en deuren met grote glasaandelen ook meer warmte-energie op, die ze zeer effectief in het gebouw vasthouden. Als het buiten koel of koud is, zorgen zij zo voor een aanzienlijke vermindering van de verwarmingsbehoefte. Overmatige opwarming in de zomer kan gemakkelijk worden voorkomen met moderne zonweringsoplossingen.
Recycling levert nieuwe grondstoffen op
Met moderne kozijnen kunnen bouwers en architecten een grote stap zetten naar duurzaam bouwen. Een belangrijke bijdrage wordt tenslotte geleverd door de probleemloze recycling, ongeacht het gebruikte kozijnmateriaal, want profielen van kunststof en aluminium kunnen tegenwoordig net zo gemakkelijk worden gerecycled als die van hout. Dit is een essentiële factor voor het algemene ecologische evenwicht van een kozijn.
Als pionier op het gebied van recycling heeft VEKA al in het begin van de jaren negentig aangetoond hoe oude kunststof kozijnen op industriële schaal effectief en economisch kunnen worden gerecycled. Sindsdien heeft de recyclinggroep VEKA Milieutechniek haar activiteiten verder uitgebreid. Naast de proeffabriek in Behringen, Thüringen, exploiteert zij nu ook twee fabrieken in Frankrijk en Groot-Brittannië. Hier kan in totaal ongeveer 100.000 ton kozijnen en deuren, rolluiken en ook PVC-productieafval per jaar worden gerecycled.
Het gefaseerde recyclingproces levert ongemengd PVC-granulaat op dat onmiddellijk opnieuw kan worden gebruikt voor de extrusie van nieuwe kunststof profielen, kunststof buizen en andere producten. Naast dit recyclaat zijn er ook metaal-, glas- en rubberfracties die gerecycled kunnen worden. Kunststof kozijnen en deuren zijn dus bijna volledig recyclebaar. Op deze wijze worden de materiaalkringlopen gesloten, wordt de energiebehoefte geminimaliseerd en is afvalverwijdering praktisch overbodig.