Modern wonen en werken in het slimme huis

Steeds meer woningen worden uitgerust met smarthome-oplossingen. Het spectrum varieert van slimme individuele componenten die via een app worden aangestuurd tot zelfwerkende systemen met meerdere meet- en regelpunten. Zelfs eenvoudige oplossingen kunnen aanzienlijke winst opleveren op het gebied van energie-efficiëntie, comfort en veiligheid. Neem bijvoorbeeld de verwarmingskosten en de luchtkwaliteit binnenshuis: met simpelweg het automatisch openen en sluiten van kozijnen valt hier al veel te winnen. Met de comfortabele smart home-oplossingen die VEKA onder het merk TEXINO aanbiedt, kunnen dergelijke voordelen eenvoudig worden gerealiseerd.

Steeds meer mensen maken in hun woning gebruik van geautomatiseerde, met internet verbonden technologie. Dit concept, beter bekend als smart home, wordt al op grote schaal toegepast. In een enquête van de Duitse branchevereniging Bitkom zei 41 procent van de respondenten dat ze smarthome-toepassingen gebruiken. De meestgenoemde toepassingen waren slimme lampen die via een smartphone kunnen worden bediend en naar keuze verschillende scenario's doorlopen, bijvoorbeeld een gesimuleerde zonsopgang om mensen 's ochtends wakker te maken. Maar ook slimme rolluiken, zonneschermen, radiatoren en thermostaten zijn al in meer dan een op de tien huishoudens beschikbaar.

Twee belangrijke redenen verklaren de triomf van het smart home. Enerzijds is de technologie inmiddels zeer ongecompliceerd en gebruiksvriendelijk: je hoeft geen expert of echte technologiefan meer te zijn om eenvoudige oplossingen uit te proberen. Anderzijds belooft het smart home belangrijke voordelen: van aanzienlijke energiebesparingen (vooral op verwarming) tot meer wooncomfort en meer veiligheid. Het volledige potentieel van deze positieve effecten kan echter alleen worden benut met een uitgebreidere smarthome-installatie. Het plannen en implementeren hiervan kan het best worden toevertrouwd aan deskundigen, zoals een kozijnfabrikant.

De term ‘smart home’ kan het best worden vertaald als ‘denkend huis’. Een eenvoudig voorbeeld illustreert het basisidee van dit concept. In een kamer neemt het kooldioxidegehalte van de lucht toe, doordat er meerdere mensen verblijven. Zodra een drempelwaarde wordt overschreden, wordt een CO₂-sensor actief. Die stuurt een besturingscommando naar de motor in het kozijn van dezelfde ruimte. Dit zet de raamvleugel in de kiepstand, zodat verse buitenlucht de muffe kamerlucht kan vervangen: het CO₂-gehalte daalt. Zodra de waarde weer binnen het doelbereik ligt, stuurt de sensor opnieuw een signaal naar de motor en sluit het kozijn weer.

Zelfs dit minimalistische systeem kan dus automatisch reageren om de kwaliteit van de binnenlucht te verbeteren. Bovendien biedt het nog veel optimalisatiemogelijkheden. Slimme thermostaten kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om de verwarming in de kamer te verlagen op het moment dat het kozijn wordt geopend, om het verlies van kostbare verwarmingsenergie tot een minimum te beperken. Met een extra rookmelder zou het smarthome-systeem ook kunnen detecteren of een brand mogelijk de oorzaak is van het stijgende CO₂-gehalte en een alarm sturen naar de smartphones van de bewoners.

Dergelijke complexere zaken en de bundeling van verschillende componenten in één netwerk gaan verder dan de mogelijkheden van eenvoudige meet- of regelmodules. Krachtige smarthome-systemen hebben daarom altijd een centraal communicatieknooppunt. Dit is op zijn beurt verbonden met de cloud van het systeem, waar de eigenlijke berekeningen en beslissingen plaatsvinden. Daarnaast zijn er bedieningselementen waarmee de gebruiker op elk moment gericht kan ingrijpen, zoals wandschakelaars of de smartphone-app.

Met de bovengenoemde bouwstenen kan bijna elke complexe smarthome-oplossing worden gerealiseerd. Daarom zijn ze in de systemen van vrijwel alle aanbieders op de markt opgenomen, ook al gebeurt dat soms onder verschillende namen. De volgende lijst geeft een overzicht van de essentiële onderdelen.

Smarthome-oplossingen kunnen bij nieuwbouw bijzonder uitgebreid worden gepland en vrijwel onzichtbaar worden geïnstalleerd. Inbouwen in bestaande woningen is echter ook probleemloos mogelijk. De noodzakelijke inspanning loont snel, omdat zelfs met relatief eenvoudige systemen aanzienlijke voordelen kunnen worden bereikt. Hieronder volgen enkele voorbeelden.

Meer energie-efficiëntie in het smart home

De verwarming lager zetten bij het ventileren: in het dagelijks leven laten mensen deze extra handeling maar al te graag achterwege. Wat gebeurt er als een smarthome-systeem deze taak overneemt? Een studie van de Europese marktleider eQ-3 wijst uit dat dit een indrukwekkend effect oplevert. Twee gebouwen van een school voor beroepsopleidingen in Leer (Oost-Friesland) werden vergeleken. Een van de gebouwen was uitgerust met kozijncontacten en slimme radiatorthermostaten, zodat wanneer de kozijnen in een kamer werden geopend, de radiatoren automatisch werden aangestuurd. Het resultaat: over de onderzoeksperiode van vier herfst- en wintermaanden verbruikte dit gebouw bijna een derde minder verwarmingsenergie dan het gebouw waarin geen smarthome-systeem was toegepast.

Meer comfort en welzijn in het slimme huis

Bijna één op de vier werknemers werkt thuis. De omstandigheden in het thuiskantoor zijn echter niet altijd optimaal, wat de meeste mensen vaak pas laat opmerken. Een smarthome-systeem met sensoren voor vochtigheid en kooldioxide biedt uitkomst: het systeem opent automatisch de kozijnen om frisse lucht toe te laten. Zo worden concentratieverlies en vroegtijdige uitputting voorkomen.

Meer veiligheid in het slimme huis

Wie op reis gaat, kan een verhaal vertellen, bijvoorbeeld over de knagende twijfel of hij voor vertrek echt wel alle ramen en buitendeuren had afgesloten. Hoe goed is het als het huis is voorzien van de juiste contacten en aandrijvingen: met één tik via een smartphone-app kan het huis dan volledig worden afgesloten. Onderweg kan deze status op elk moment worden gecontroleerd.