Smart Home - het object denkt met u mee

Na decennia lang bijna uitsluitend in grote utiliteitsgebouwen te zijn gebruikt, doet gebouwautomatisering nu ook haar intrede in de particuliere sector onder de noemer ‘smart home’. Vooral in nieuwe gebouwen opent dit fascinerende mogelijkheden voor de architectuur. Architecten kunnen vormgeven aan nog meer gebruikerscomfort, veiligheid, efficiënt gebruik van hulpbronnen en esthetische kwaliteit. In deze context komen kozijnen als belangrijke bouwelementen in beeld. Dit maakt het des te interessanter om VEKA partners al in een vroeg stadium bij projecten te betrekken: zij zijn namelijk niet alleen experts voor kozijnen maar ook voor het bijzonder veelzijdige TEXINO smarthome-systeem.

Onderzoek bevestigt het: de smarthome-trend is sterk en zet zich door. Het aantal mensen in Duitsland dat in hun huishouden een smarthome-toepassing gebruikt, stijgt al jaren gestaag - alleen al in de periode 2018-2021 met gemiddeld 5 procentpunten per jaar. Onlangs bedroeg het aandeel 41 procent, stelde de Duitse IT- en telecommunicatiebranchevereniging Bitkom vast in een onderzoek.

Het scala van toepassingen blijkt breed te zijn. De meest voorkomende, met 29%, zijn slimme verlichtingssystemen die via een smartphone-app verschillende verlichtingsscenario's kunnen implementeren, bijvoorbeeld voor een bioscoopavond thuis op de bank of een gesimuleerde zonsopgang als sfeervolle tegenhanger van de ochtendwekker. Maar ook de gebouwschil zelf kan automatisch worden aangepast aan de omgevingsomstandigheden: 13% van alle respondenten verklaarde slimme rolluiken of zonweringen te gebruiken.

Een blik op de lijst van slimme apparaten in de enquête geeft een idee van de vaagheid van de term smart home. Naast domotica in engere zin gaat het ook om slimme stofzuigers en robotgrasmaaiers, die eerder als geautomatiseerde huishoudelijke apparaten kunnen worden gecategoriseerd. Toch kan uit de sterke trend worden geconcludeerd dat domotica eindelijk zijn intrede heeft gedaan in particuliere woningen en appartementen.

Dat het smarthome-concept meer ingang heeft gevonden, is te danken aan de interactie van verschillende technische ontwikkelingen: sterk verkleinde chips, zeer efficiënte radioprotocollen, handige cloud-toepassingen en, last but not least, de nu alomtegenwoordige smartphone. De ontwikkeling is al zover dat eenvoudigere systemen zelfs door technische leken kunnen worden geïnstalleerd. Krachtige oplossingen met een groot aantal componenten vereisen echter nog steeds een professioneel ontwerp en vakkundige uitvoering.

Een voorbeeld van een netwerksysteem laat zien dat de prestaties van een slimme woning gebaseerd zijn op slechts een paar verschillende basiscomponenten: sensoren, actuatoren, een communicatieknooppunt en een programmeerbare verwerkingseenheid. Deze laatste component bevindt zich tegenwoordig meestal in de cloud die bij het systeem hoort.

De term ‘smart home’ kan het best worden vertaald als ‘denkend huis’. Een dergelijk huis is in staat om op zinvolle wijze op veranderingen te reageren. Maar dat is niet alles: de koppeling van verschillende componenten maakt het ook mogelijk om bij wijze van spreken met één druk op de knop grote veranderingen door te voeren. Een voorbeeld hiervan zijn de eerdere genoemde verlichtingsscenario's, waarin meerdere lichtbronnen gelijktijdig worden geregeld.

Deze eigenschappen openen nieuwe ontwerpmogelijkheden voor architecten. Door een gebouw specifieke smarthome-opties te geven, kunnen zij inspelen op de eisen van toekomstige gebruikers. Dit geldt in de eerste plaats voor energie-efficiëntie, wooncomfort en veiligheid. Maar daarnaast kan ook de esthetische vormgeving van het interieur duidelijker worden geaccentueerd, bijvoorbeeld door bedieningselementen voor verlichting, zonwering of verwarming op één plaats te combineren.